Ang Chinese astrology, isa sa pinakalumang sistema ng paghuhula sa mundo, ay nagmula sa masalimuot na kasaysayan at kultura ng Tsina. Hindi tulad ng Western astrology, na nakabatay sa galaw ng araw sa zodiac, ang Chinese astrology ay malapit na nauugnay sa lunar calendar at nagsasama ng mga elemento ng Taoism, Confucianism, at sinaunang astronomiya ng Tsina. Ang pinagmulan nito ay masusubaybayan pabalik sa libu-libong taon, kasabay ng pag-unlad ng mga dinastiya at kultura ng Tsina.
Sinaunang Simula
Ang pinagmulan ng Chinese astrology ay pinaniniwalaang nagmula sa Zhou Dynasty (1046–256 BCE), bagaman may ilang mga iskolar na nagsasabing mas maaga pa ito, sa panahon ng Xia (2070–1600 BCE) at Shang (1600–1046 BCE) dynasties. Sa mga panahong ito, ang mga sinaunang Tsino ay malalim na konektado sa kalikasan at kalawakan, sinusubaybayan ang galaw ng araw, buwan, mga bituin, at planeta upang gabayan ang agrikultura, ritwal, at pamamahala.
Ang isa sa pinakalumang teksto na nagbabanggit ng astrolohiya ay ang I Ching (Book of Changes), isang pangunahing akda ng pilosopiyang Tsino na tumatalakay sa interaksyon ng yin at yang at sa siklikal na kalikasan ng sansinukob. Ang I Ching ay nagpakilala ng konsepto ng balanse at harmoniya, na naging sentro ng Chinese astrology. Bukod dito, ang Shujing (Book of Documents) at Shijing (Book of Songs) ay naglalaman ng mga sanggunian sa mga pangyayari sa kalawakan at ang kahalagahan nito sa buhay ng tao.
Ang Papel ng Astronomiya
Hindi maaaring paghiwalayin ang Chinese astrology sa sinaunang astronomiya ng Tsina. Ang mga unang astronomo ng Tsina ay masigasig na nagtala ng mga pangyayari sa kalawakan, tulad ng eklipse, kometa, at galaw ng mga planeta, na naniniwala na ang mga ito ay direktang may kinalaman sa mga pangyayari sa lupa, kabilang ang pag-akyat at pagbagsak ng mga dinastiya. Hinati ng mga Tsino ang kalangitan sa mga konstelasyon at kinilala ang 28 lunar mansions, na ginamit upang subaybayan ang landas ng buwan.
Ang limang nakikitang planeta—Mercury, Venus, Mars, Jupiter, at Saturn—ay iniugnay sa Five Elements (Wood, Fire, Earth, Metal, at Water), isang konseptong sentral sa kosmolohiya ng Tsina. Ang mga elementong ito ay konektado sa mga siklo ng kalikasan at buhay ng tao, na siyang batayan ng interpretasyon ng astrolohiya.
Ang Chinese Zodiac
Ang isa sa pinakakilalang aspeto ng Chinese astrology ay ang Chinese zodiac, isang 12-taong siklo kung saan ang bawat taon ay kinakatawan ng isang hayop. Ang pinagmulan ng zodiac ay puno ng alamat. Ayon sa isang popular na mito, ang Jade Emperor, ang pinuno ng langit, ay nag-organisa ng isang karera sa mga hayop upang matukoy ang kanilang pagkakasunod-sunod sa zodiac. Ang daga, baka, tigre, kuneho, dragon, ahas, kabayo, kambing, unggoy, tandang, aso, at baboy ay tumapos sa karera sa ganitong pagkakasunod, at ito ang naging batayan ng zodiac.
Ang bawat hayop ay pinaniniwalaang may impluwensya sa personalidad at kapalaran ng mga taong ipinanganak sa ilalim nito. Ang zodiac ay nakikipag-ugnayan din sa Five Elements at sa yin-yang duality, na lumilikha ng isang masalimuot na sistema ng interpretasyon. Halimbawa, ang isang taong ipinanganak sa Year of the Wood Dragon ay magkakaroon ng ibang katangian kaysa sa isang ipinanganak sa Year of the Fire Dragon.
Impluwensya ng Pilosopiya
Ang Chinese astrology ay malaki ang naimpluwensyahan ng Taoism at Confucianism. Binigyang-diin ng Taoism ang harmoniya sa kalikasan at daloy ng qi (life force), na tumutugma sa pokus ng astrolohiya sa balanse at siklikal na mga pattern. Ang Confucianism, na nagbibigay-diin sa kaayusang panlipunan at moral na tungkulin, ay nag-ambag sa ideya na ang mga pangyayari sa kalawakan ay maaaring magpakita ng moral na estado ng lipunan at ng mga pinuno nito.
Ang konsepto ng Mandate of Heaven, na nagbibigay-katwiran sa pamumuno ng mga emperador, ay malapit na nauugnay sa mga palatandaan ng astrolohiya. Kung may mga natural na kalamidad o anomalya sa kalawakan, ito ay itinuturing na senyales na nawala ang pabor ng langit sa pinuno, na maaaring magdulot ng pag-aalsa o pagbabago ng dinastiya.
Ebolusyon at Pamana
Sa paglipas ng mga siglo, ang Chinese astrology ay patuloy na umunlad, na nagsasama ng mga bagong ideya at umaangkop sa nagbabagong konteksto ng kultura. Noong Han Dynasty (206 BCE–220 CE), ito ay naging mas sistematiko, kasama ang pagbuo ng detalyadong astrological charts at pagsasama ng 10 Heavenly Stems at 12 Earthly Branches, isang sistema na ginamit para sa pagmamarka ng oras at paghuhula.
Sa kasalukuyan, ang Chinese astrology ay nananatiling bahagi ng kulturang Tsino, na nakakaimpluwensya sa lahat mula sa personal na relasyon hanggang sa desisyon sa negosyo. Malawakang kinokonsulta ito sa mga mahahalagang okasyon tulad ng kasal, kapanganakan, at pagdiriwang ng Lunar New Year. Sa kabila ng pag-unlad ng modernong agham, ang sinaunang karunungan ng Chinese astrology ay nananatiling buhay, na nag-aalok ng natatanging pananaw sa ugnayan ng sangkatauhan at ng sansinukob.
Sa konklusyon, ang pinagmulan ng Chinese astrology ay sumasalamin sa malalim na ugnayan ng mga Tsino at ng sansinukob. Nag-ugat ito sa sinaunang astronomiya, pilosopiya, at mitolohiya, at patuloy na kumakapit sa milyun-milyong tao, bilang patunay sa walang hanggang pamana ng kultura ng Tsina.
